Φίλες/Φίλοι, «Το συνταγµατικό µας πρόβληµα είναι πολύ σοβαρό για να το αφήσουµε στους συνταγµατολόγους.» Έτσι σχολίασα στο facebook την ανάρτηση για την συζήτηση που διοργανώνετε µε θέµα «Τα όρια της αναθεωρητικής εξουσίας και η αναθεώρηση του άρθρου 110 του Συντάγµατος». Καθώς ο συντονιστής της προγραµµατισµένης συζήτησης κ. Πέτρος Χασάπης εξέφρασε κατ’ αρχήν ενδιαφέρον για τον ως άνω ισχυρισµό του υποφαινόµενου, θα προσπαθήσω πρώτα να σας πείσω ότι η ευγενική προσπάθειά σας είναι ατυχώς αλυσιτελής. Όσο εγκλωβίζεσθε σε αποκλειστικώς συνταγµατολογικής υφής αναζητήσεις – διευκρινίζω. Εξελίσσεται – αντιστοίχως – επιτηδευµένη προσπάθεια εγκλωβισµού όλων µας σε ατέρµονες και ατελέσφορες συζητήσεις. Γι’ αυτό – νοµίζω – αξίζει να ρίξουµε µία µατιά σε κάποια γεγονότα, ώστε να αποκαλυφθεί η παγίδα και η σκευωρία. Χρειάζεται να βρούµε τρόπο να αρχίσουµε να ξηλώνουµε το «πουλόβερ». Για νοµικούς και συνταγµατολόγους, νοµίζω ότι το καλύτερο πρόσφορο έναυσµα σκέψεων είναι µία προσεκτική µατιά στην συζήτηση της 27ης Ιουνίου 2015 στην Βουλή, για την έγκριση προκήρυξης δηµοψηφίσµατος. Προβλήθηκε από το βήµα της Βουλής άποψη περί αντισυνταγµατικότητας του δηµοψηφίσµατος. Και ο αντίλογος δεν έπεισε τους αγωνιούντες τηλεθεατές – τουλάχιστον επί της πλήρους ανεδαφικότητας του ισχυρισµού. Θυµίζω τι αναφέρει ακριβώς η σχετική διάταξη του Συντάγµατος (αρθρ.44, παρ.2) : *2. Ο Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας προκηρύσσει µε διάταγµα δηµοψήφισµα για κρίσιµα εθνικά θέµατα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθµού των βουλευτών, που λαµβάνεται µε πρόταση του Υπουργικού Συµβουλίου. ∆ηµοψήφισµα προκηρύσσεται από τον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας µε διάταγµα και για ψηφισµένα νοµοσχέδια που ρυθµίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτηµα, εκτός από τα δηµοσιονοµικά, εφόσον αυτό αποφασιστεί ( κ.λ.π.) Κάποιος που έχει στοιχειώδεις νοµικές γνώσεις, έστω πρωτοετούς της Νοµικής, αντιλαµβάνεται ότι τα εντόνως προβληθέντα επιχειρήµατα περί αντισυνταγµατικότητας του δηµοψηφίσµατος, λόγω δηµοσιονοµικής φύσεως του ερωτήµατος, δεν είναι δεκτικά σοβαρής κριτικής. Το επιχείρηµα, όµως, παρέµεινε επιτηδείως αιωρούµενο, συµβάλλοντας σηµαντικά στην δηµιουργία πολωτικού κλίµατος. Και, µε την σειρά του, το πολωτικό κλίµα δικαιολόγησε τα capital controls και πολλά άλλα. Έχω λάθος ή µήπως κάποιοι κάτι παρέλειψαν να υποδείξουν ; Κι αν ναι, γιατί ; Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό δείγµα µεταχειρίσεως των συνταγµατικών επιταγών, είναι ως προς τα προβλεπόµενα στο άρθρο 98 παρ.1 περ. ε του Συντάγµατος. Βάσει αυτού, συντάσσεται κατ’ έτος Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον απολογισµό και ισολογισµό του Κράτους. Αποκαλύπτονται κατ’ έτος µύρια όσα, αλλά ουδείς ασχολείται. Το ίδιο το Ανωτάτο ∆ικαστήριο, µάλιστα, φαίνεται να έχει εξοικειωθεί στον ρόλο του «βοώντος εν ερήµω». Στην Έκθεση για το 2014, λόγου χάριν, αναφέρεται χαρακτηριστικά (σελ. 30) : «Παρά τις επανειληµµένες επισηµάνσεις του ∆ικαστηρίου σε ∆ιαδηλώσεις προηγούµενων οικονοµικών ετών, διαπιστώνεται και κατά το υπό εξέταση οικονοµικό έτος η µη ύπαρξη µητρώου παγίων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής ∆ιοίκησης». Και, µεταξύ άλλων, µαθαίνουµε και για κάποια repos ύψους µόλις € 97.153.994.700,95 (σηµ. : 97 δις). Η σχετική δαπάνη εξυπηρέτησης αυτών των repos υποδεικνύεται απλώς ως «µη προβλεφθείσα στον προϋπολογισµό» (σελ. 10). Ακούσατε κάτι σχετικό ; Κάτι που να εξηγεί γιατί η «επιτυχηµένη» κυβέρνηση χρειάσθηκε «παροχή ρευστότητας», και µάλιστα αυτού του συνολικού ύψους ; Αν – αν ! – πάντως το κρίνετε σηµαντικό, πρόκειται «για πλάτες» των κυβερνόντων στους προκατόχους τους. Και η γενική εικόνα, περί σεβασµού συνταγµατικών θεσµών, είναι εύγλωττη. Για την πλήρη εικόνα σας για τα τεκταινόµενα, θα επικαλεσθώ και ένα πολιτικό δεδοµένο. Ιδού απόσπασµα κειµένου µε ηµεροµηνία 20 Φεβρουαρίου του 2015 : εφαρµογή µεταρρυθµίσεων που έπρεπε να είχαν εφαρµοστεί εδώ και πολύ καιρό για την καταπολέµηση της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής και τη βελτίωση της αποτελεσµατικότητας της δηµόσιας διοίκησης Αυτή η πλήρως απαξιωτική αναφορά στα πεπραγµένα των προηγουµένων κυβερνήσεων, δεν είναι κάποια αντιπολιτευτική κορώνα. Ούτε λίγο, ούτε πολύ – είναι επίσηµη «∆ήλωση Eurogroup». Στο άρθρο Ανατοµία της προτάσεως των δανειστών (3/7/15) έχω στοιχειοθετήσει : Η σε βάθος ανάγνωση [ενν. : της προτάσεως]αποκαλύπτει αβίαστα την αποτυχία των προηγουµένων κυβερνήσεων. Όχι µόνο τις ολιγωρίες και ανεπάρκειες, αλλά – πρώτα από όλα ! – την συστηµατική και επιτήδεια συντήρηση της «παράγκας». Η σχετική παράγραφος της «∆ήλωσης του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου» θα είχε – υπό κανονικές συνθήκες – προκαλέσει πολιτικό σεισµό. Γιατί δεν προκάλεσε αλήθεια ; Φίλες/Φίλοι, Επικαλούµαι ενδεικτικά αυτά τα τρία στοιχεία του παρελθόντος για να υποδείξω ακριβώς τον κίνδυνο να εξυπηρετήσετε – άθελά σας ! – τα τρέχοντα σχέδια αυτής της παράγκας. Πώς ; Μιλώντας για λεπτοµέρειες συνταγµατικών αλλαγών, στα πλαίσια του άρθρου 110 κ.λ.π., κ.λ.π. Την ίδια στιγµή που – θρασύτατα – η παράγκα κάνει «λάστιχο» τις διατάξεις του εν ισχύει Συντάγµατος. Ενδεικτικά και µόνον είναι όσα προανέφερα. Εν ολίγοις : Η γνωστή ως «αριστερή παρένθεση» δεν είναι παρά µία εκδοχή γνωστής τυπικής τακτικής κακοµαθηµένου βουτυρόπαιδου. Σκεφθείτε – µέρες που ‘ναι – τον εύπορο µπαµπά να δίνει χρήµατα στον κανακάρη του για να φροντίσει για το βάψιµο του εξοχικού, εν όψει Πάσχα. Ο περί ου, αντί να φροντίσει για βαψίµατα, παίζει τα χρήµατα σε ένα «σίγουρο άλογο» και τα χάνει. Και, για να καλυφθεί, απλώς βάζει φωτιά στο σπίτι. Μόνον που κάποια στιγµή, µοιραία, ο εύπορος µπαµπάς ανακαλύπτει ότι στο εξοχικό δεν µπήκε ποτέ µπογιατζής πριν τη φωτιά … Κάπως έτσι, µία όλως φαιδρή κυβέρνηση, µε τα οφθαλµοφανή λάθη της, καλύπτει αφελώς αυτά που αποκάλυπτε ολόκληρο Eurogroup, µαζί και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Και η παράγκα ετοιµάζεται να επανέλθει. Αγνή και παρθένος πιά. Η παρθενορραφή προκύπτει παραστατικώς, εκ συγκρίσεων µε τα µεσολαβήσαντα χειρότερα. Επιτηδείως κατασκευασµένα και υποδαυλισµένα. Φίλες/Φίλοι, Για να µιλήσουµε σοβαρά για ΡΙΖΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, δεν είναι δυνατόν να µιλάµε στα συνήθη πλαίσια, ούτε στα στενώς συνταγµατολογικά. ∆εν είναι δυνατόν, επί πλέον, να περιµένουµε ότι αυτή η ριζική αλλαγή θα υιοθετηθεί από δύο διαδοχικές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Ούτε είναι δυνατόν να περιµένει η χώρα µας. Τώρα πιά, κατεβαίνουν στους δρόµους και διαδηλώνουν γραβάτες και ταγιέρ. Θα περιµένετε να αποδειχθεί a posteriori ότι η ευγενική προσπάθειά σας είναι ατυχώς αλυσιτελής ; Ακόµη, από νοµικής πλευράς και επί του προκειµένου, εκτιµώ ότι δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί ότι η αρχική µορφή του παρόντος Συντάγµατος εγκρίθηκε µε δηµοψήφισµα. Η αλλαγή από βασιλευοµένη σε προεδρευοµένη δηµοκρατία – όπως γνωρίζετε κάλλιον εµού – δεν έγινε µε συνταγµατικώς προβλεπόµενη διαδικασία. Και οι περιστάσεις είναι κατά πολύ δυσχερέστερες. Ακόµη περισσότερο, είναι κατά πολύ µεγαλύτερες οι άµεσες ανάγκες. Από την άλλη, από ουσιαστικής πλευράς, δεν είναι δυνατόν να µιλάµε σοβαρά για ριζική αλλαγή, χωρίς να έχουµε εδραία άποψη για την ρίζα του προβλήµατος. Πέρα από τρέχουσες παράγκες και τα συναφή, χρειάζεται να δούµε τι φταίει στο Σύνταγµα. Ποιό ακριβώς είναι αυτό το συστηµατικό σφάλµα που παράγει και συντηρεί παράγκες. Περαιτέρω, αν σας ενδιαφέρει η ιδέα της αριστοδηµοκρατίας, που έχω δηµοσίως προτείνει, είµαι στην διάθεσή σας για µία διάλεξη. Τίτλος : Εώµεν τους νόµους καθεύδειν. Τέλος, ευκαιρίας δοθείσης, µήπως θα µπορούσατε να δείτε λίγο και το θέµα µε το δηµοψήφισµα της 5ης Ιουλίου 2015 ; Πώς είναι δυνατόν – διερωτώµαι ο µη νοµικός – νόµοι να ακυρώνουν ευθέως δηµοψήφισµα, και µάλιστα ευρείας πλειοψηφίας του ύψους του 61,3% ;
Κόρινθος 30 Μαρτίου 2016 Κώστας Τζαναβάρας σύµβουλος µηχανικός – συγγραφέας ελεύθερος σκοπευτής πολιτικός ktz1958@gmail.com