NeoSyntagma.net, 22 Ιουλίου 2016
Κατέληξε σε γενικό πόρισμα η “Επιτροπή Θέσεων και Διαλόγου για τις Προοδευτικές Μεταρρυθμίσεις”, περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων και βασικές θέσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση.
Θυμίζουμε ότι η “Επιτροπή Θέσεων και Διαλόγου” συστάθηκε τον Απρίλιο 2016 μετά από συμφωνία του Σταύρου Θεοδωράκη (Ποτάμι) και της Φώφης Γεννηματά (ΠΑΣΟΚ), με τη φιλοδοξία να αποτελέσει το ενιαίο think tank σύνολης της κεντροαριστερής –πλην ΣΥΡΙΖΑ– διανόησης. Η επιτροπή είναι 31μελής, αλλά, όπως σημειώνεται στο σχετικό δελτίο τύπου στις διαδικασίες επεξεργασίας των προτάσεων «εκτός από βουλευτές και στελέχη των κομμάτων και των κινήσεων του χώρου, συμμετείχαν περισσότερες από 200 διακεκριμένες προσωπικότητες». Η παρουσίασή του πορίσματος έγινε από τη Συντονιστική Γραμματεία της Επιτροπής χθες Πέμπτη 21/7/2016, στην αίθουσα του Βιοτεχνικού Επιμελητήριου της Αθήνας.
Για μια «μεταρρυθμιστική» κεντροαριστερά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και ΝΔ
«Οι Φιλελεύθεροι και οι Προοδευτικοί του Κέντρου, οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Κεντροαριστεροί και οι Ανανεωτές της Αριστεράς έχουμε πολλά που μας ενώνουν», σημειώνεται στην εισαγωγή του πορίσματος.
«Η ολοκλήρωση της δικής μας προσπάθειας δίνει το σήμα για την έναρξη των διαδικασιών για την συγκρότηση του νέου, ενιαίου προοδευτικού μεταρρυθμιστικού φορέα με απόλυτο σεβασμό στη διαφορετικότητα και στην ιστορική διαδρομή κάθε κόμματος και κάθε κίνησης που μετέχει σε αυτό το διάλογο».
Στο πόρισμα γίνεται σαφής η οριοθέτηση του χώρου, αφού τονίζεται ότι «η Ελλάδα δεν αντέχει την καταστροφική πολιτική της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Ταυτόχρονα, στην άλλη μεριά του πολιτικού συστήματος, η συντηρητική ΝΔ αδυνατεί να προσφέρει τις λύσεις που έχει ανάγκη ο τόπος».
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ
Σε ό,τι αφορά την αναθεώρηση του Συντάγματος, το πόρισμα της “Επιτροπής” αναφέρει πως «το Σύνταγμα του 1975 έχει εξαντλήσει τα όρια του» και πως είναι επιτακτική η ανάγκη μιας γενναίας αναθεώρησης, για να σηματοδοτήσει τη νέα μεταπολίτευση που χρειάζεται η χώρα».
«Επιδιώκουμε –συνεχίζει το πόρισμα– ένα Σύνταγμα λιτό, απλό, λειτουργικό, βασισμένο στις αρχές της ελευθερίας και του κράτους δικαίου. Προσαρμοσμένου στις σύγχρονες ανάγκες της χώρας, χωρίς φλύαρες, ξεπερασμένες και περιττές διατάξεις.
Σύμφωνα με το πόρισμα το νέο Σύνταγμα πρέπει:
- Να αποτυπώνει νέες πολιτειακές ισορροπίες, ώστε να φύγουμε από το απολύτως πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο.
- Να διασφαλίζει την πλήρη διάκριση των εξουσιών.
- Να ενισχύει την πολιτική σταθερότητα.
- Να αποτυπώνει με σαφήνεια ότι η Ελλάδα είναι ένα σύγχρονο κοσμικό ευρωπαϊκό κράτος
- Να καταργεί σκανδαλώδη προνόμια του πολιτικού συστήματος.
- Να καταργεί διατάξεις που δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα.»
Ακολουθούν οι βασικές προτάσεις
1. Προκειμένου να υπάρξει εξισορρόπηση του απολύτως πρωθυπουργοκεντρικού μοντέλου χρειάζεται η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ).
- Ο Πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να συγκαλεί με πρωτοβουλία του το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, το οποίο από άτυπο αποκτά θεσμικό χαρακτήρα.
- Ο Πρόεδρος ορίζει τους προέδρους των Ανεξάρτητων Αρχών από κατάλογο που προτείνει η Βουλή.
- Ο ΠτΔ μπορεί να κινήσει τη διαδικασία για τον δικαστικό έλεγχο της συνταγματικότητας ενός νομοσχεδίου. Επίσης αποσαφηνίζεται ώστε να ασκείται στην πράξη, η δυνατότητα αναπομπής ψηφισθέντων νομοσχεδίων.
Η εκλογή του ΠτΔ δεν μπορεί να αποτελεί παράγοντα πολιτικής αστάθειας με τη χρησιμοποίηση της διαδικασίας για την προσφυγή σε πρόωρες εκλογές. Ο ΠτΔ εκλέγεται από τη Βουλή. Στην 1η ψηφοφορία εκλέγεται αν εξασφαλίσει τα 2/3 της Βουλής, στη δεύτερη τα 3/5 και στην τρίτη ψηφοφορία αν εξασφαλίσει 160 ψήφους.
Σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής παρατείνεται αυτομάτως κατά 1 χρόνο η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου για να μη διαλυθεί η Βουλή.
2. Το νέο Σύνταγμα πρέπει να βοηθάει στην ενίσχυση της πολιτικής σταθερότητας. Η κυβέρνηση εκλέγεται για 4 χρόνια. Σε περίπτωση προκήρυξης πρόωρων εκλογών, η κυβέρνηση εκλέγεται για τον χρόνο μέχρι τη συμπλήρωση της τετραετίας. Έτσι, δεν έχει ισχυρό κίνητρο για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών επικαλούμενη προσχηματικούς λόγους.
Περιορίζεται η καταχρηστική επίκληση του περίφημου «εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας» για τη διάλυση της Βουλής, όποτε κρίνει η Κυβέρνηση ότι είναι σκόπιμη για την ίδια η άμεση προσφυγή στις κάλπες. Απαιτείται η πλειοψηφία 3/5 της Βουλής για κάτι τέτοιο.
3. Η Βουλή μπορεί με απόφαση της πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την κυβέρνηση και να προτείνει νέο Πρωθυπουργό. Η πρόταση δυσπιστίας υποβάλλεται τουλάχιστον από το 1/5 του όλου αριθμού των βουλευτών.
4. Η συνταγματικότητα των νόμων κρίνεται από τα Ανώτατα Δικαστήρια.
5. Το Δικαστήριο που είναι αρμόδιο για την ανακήρυξη των συνδυασμών μπορεί να απαγορεύσει τη συμμετοχή στις εκλογές κόμματος το οποίο λειτουργεί ως παραστρατιωτική οργάνωση, προβαίνει σε αντιποίηση αρχής και η ηγεσία του παροτρύνει συστηματικά ή ανέχεται τη χρήση βίας.
6. Καταργούνται προνόμια του πολιτικού συστήματος. Αναθεώρηση του άρθρου 86, «περί ευθύνης υπουργών», έτσι ώστε τα αδικήματα που διαπράττουν οι υπουργοί να υπόκεινται στους ίδιους κανόνες παραγραφής με εκείνα των υπολοίπων πολιτών. Επίσης αναθεωρείται το άρθρο 62 που παρέχει ασυλία στους βουλευτές. Οι βουλευτές πρέπει να προσφεύγουν στην προστασία της Βουλής μόνον όταν θεωρούν ότι η δίωξή τους είναι πολιτική ή καταχρηστική. Όχι να τη διαθέτουν αυτοδίκαια, ακόμη και όταν κατηγορούνται για εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου.
7. Προκειμένου να τεθεί τέλος στη “βιομηχανία” των αιφνιδιαστικών τροπολογιών, γεγονός που ευτελίζει το νομοθετικό έργο της Βουλής, προτείνεται η καθιέρωση αυξημένης πλειοψηφίας ούτως ώστε αυτές να γίνονται δεκτές και μόνο για να καλυφθούν πραγματικά επείγουσες ανάγκες.
8. Σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους.
- Πρόταση 1: Υποστηρίζουμε την ουσιαστική και ειλικρινή επαναπλαισίωση των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας, έτσι ώστε να προσδιορίζεται και να αποσαφηνίζεται ο διακριτός ρόλος της Εκκλησίας, μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον πραγματικής θρησκευτικής ελευθερίας. Με την κατάργηση προνομίων και την εισαγωγή κανόνων για τη δίκαιη φορολόγηση και την αποτελεσματική αξιοποίηση της εκκλησιαστικής και μοναστικής περιουσίας, στο πλαίσιο ενός στρατηγικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη.
- Πρόταση 2: Το άρθρο 3 καταργείται. Το άρθρο 13 τροποποιείται ώστε να διασφαλίζεται πλήρως η θρησκευτική ελευθερία. Η οριοθέτηση των σχέσεων με την εκκλησία θα προβλέπονται από ειδικό νόμο.
9. Αναθεώρηση του άρθρου 16 ώστε να δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων. Σοβαρών και αξιόπιστων, με διαδικασίες αυστηρής πιστοποίησης, ελέγχου και διαρκούς αξιολόγησης, ώστε να τερματιστεί η απαράδεκτη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σήμερα με τα “κατ’ ευφημισμόν” Πανεπιστήμια.
10. Αλλαγή της απαιτούμενης πλειοψηφίας για τη στελέχωση των Ανεξάρτητων Αρχών στα 3/5, όχι πλέον της Διάσκεψης των Προέδρων αλλά της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας.
11. Η Βουλή μπορεί να προχωρήσει στην αναθεώρηση άρθρων του Συντάγματος (εκτός από εκείνα που αφορούν στη μορφή του πολιτεύματος) με πλειοψηφία 3/5. Τα άρθρα που αναθεωρούνται δεν μπορούν να αναθεωρηθούν ξανά από την επόμενη Βουλή.
Ας σημειωθεί ότι στο δελτίο τύπου που εξέδωσε η Συντονιστική Γραμματεία οι προτάσεις για το Σύνταγμα και τους Πολιτικούς Θεσμούς συνοψίζονται ως εξής:
– Ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας με δυνατότητα να συγκαλεί εκείνος το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών, να ορίζει τους προέδρους των Ανεξάρτητων Αρχών από κατάλογο που προτείνει η Βουλή να κινεί τη διαδικασία για τον δικαστικό έλεγχο της συνταγματικότητας νομοσχεδίων.
– Ο ΠτΔ εκλέγεται από τη Βουλή. Στην 1η ψηφοφορία εκλέγεται αν εξασφαλίσει τα 2/3 της Βουλής, στη δεύτερη τα 3/5 και στην τρίτη ψηφοφορία αν εξασφαλίσει 160 ψήφους. Σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής παρατείνεται αυτομάτως κατά 1 χρόνο η θητεία του εν ενεργεία Προέδρου για να μη διαλυθεί η Βουλή.
– Η κυβέρνηση εκλέγεται για 4 χρόνια. Σε περίπτωση προκήρυξης πρόωρων εκλογών, η κυβέρνηση εκλέγεται για τον χρόνο μέχρι τη συμπλήρωση της τετραετίας.
– Ενισχύεται ο ρόλος της Βουλής. Περιορίζεται η καταχρηστική επίκληση του περίφημου «εθνικού θέματος εξαιρετικής σημασίας» για τη διάλυση της Βουλής. Απαιτείται η πλειοψηφία 3/5 της Βουλής για κάτι τέτοιο.
– Η Βουλή μπορεί με απόφαση 151 βουλευτών να αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την κυβέρνηση και να προτείνει νέο Πρωθυπουργό.
– Η συνταγματικότητα των νόμων κρίνεται μόνο από τα Ανώτατα Δικαστήρια.
– Το Δικαστήριο μπορεί να απαγορεύσει τη συμμετοχή στις εκλογές κόμματος το οποίο λειτουργεί ως παραστρατιωτική οργάνωση, προβαίνει σε αντιποίηση αρχής και η ηγεσία του παροτρύνει στη χρήση βίας.
– Αναθεώρηση του άρθρου 86, «περί ευθύνης υπουργών». Τα αδικήματα που διαπράττουν οι υπουργοί υπόκεινται στους ίδιους κανόνες παραγραφής με εκείνα των υπολοίπων πολιτών. Επίσης αναθεωρείται το άρθρο 62 που παρέχει ασυλία στους βουλευτές. Οι βουλευτές πρέπει να προσφεύγουν στην προστασία της Βουλής μόνον όταν θεωρούν ότι η δίωξή τους είναι πολιτική ή καταχρηστική.
– Αναθεώρηση του άρθρου 16 ώστε να δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών Πανεπιστημίων με διαδικασίες αυστηρής πιστοποίησης και διαρκούς αξιολόγησης.
NeoSyntagma.net, 22 Ιουλίου 2016
Πηγές:
– Διακήρυξη-Πόρισμα της Επιτροπής: http://e-dialogos.com/diakirixi-epitropis/ // Για την εισαγωγή του Πορίσματος (που παραλείπεται στην ιστοσελίδα της Επιστροπής) βλ. και την ανάρτηση του ananeotiki.gr: http://www.ananeotiki.gr/el/readText.asp?textID=9546
– Δελτίο Τύπου της Συντονιστικής Γραμματείας: http://e-dialogos.com/δελτιο-τυπου/
Η παρούσα ανάρτηση αποσκοπεί στην ενημέρωση των φίλων της Πρωτοβουλίας. Δεν συνεπάγεται τη συμφωνία με τις απόψεις που δημοσιεύονται.