Αθανάσιος Θεοδωράκης
Πολιτικός επιστήμονας, τ. διοικητικό στέλεχος σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, μέλος της Πρωτοβουλίας για Ριζική Συνταγματική Αλλαγή
Δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα metarithmisi.gr, 29 Νοεμβρίου 2012
Η επερχόμενη ριζική αλλαγή της πολιτικής ζωής συνδέεται αναπόφευκτα με την αναγκαιότητα απάντησης στην κρίση. Συνεπώς η νέα προσπάθεια δεν μπορεί να θεωρηθεί μια διαδικασία ξεκομμένη από το μέγα αυτό θέμα. Αυτό είναι το κύριο και όχι άλλα, όπως το θέμα της πολιτικής επιβίωσης των διαφόρων πολιτικών προσώπων ή κομμάτων. Εδώ που φτάσαμε, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να μιλούμε για κάτι το πραγματικά νέο, ριζοσπαστικό και γνήσιο. Το ποιοί θα το εκφράσουν θα φανεί , οι κρίσεις συνήθως δημιουργούν απρόβλεπτες καταστάσεις.
Γιαυτό παρατηρούμε, από τη μια την αμηχανία του πολιτικού συστήματος κι από την άλλη τον πολλαπλασιασμό των κινήσεων και των πρωτοβουλιών εκτός πολιτικού κατεστημένου. Τα εντός του συστήματος σχήματα δεν έχουν νέα πρόταση, απλά προσβλέπουν σε μια αναδιάταξη των δυνάμεων, σε μια ανασύνθεση του σκηνικού, σε μια ανώδυνη μετάλλαξη της κατάστασης με διάφορα επιχειρήματα ή θεσμικά όπλα (συγχωνεύσεις κομμάτων, νέα κόμματα κυρίως πρώην Υπουργών, αναθεώρηση του Συντάγματος, νέος εκλογικός νόμος, κλπ)
Οι νέες εξω-συστημικές πρωτοβουλίες δεν έχουν βρει ακόμα τον κοινό βηματισμό που απαιτείται για την πολιτική αξιοπιστία και τη δημιουργία μιας «κρίσιμης και ενεργούς πολιτικά κοινότητας πολιτών». Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επεξεργάζονται λύσεις, σκέψεις και προτάσεις. Το αντίθετο μάλιστα,παρά τις αναπόφευκτες υπερβολές που επιτείνει και η ευκολία διαδικτυακής επικοινωνίας, οι κινήσεις αυτές λειτουργούν, δρστηριοποιούνται, κάνουν συναντήσεις, σκέφτονται. Κι αυτό είναι το κρίσιμο, η σκέψη, η ανάλυση, η προσπάθεια διάνοιξης μιας νέας οδού (νέα εργαλεία, νέες μέθοδοι, νέο τρόπο θεώρησης των πραγμάτων, νέο περιεχόμενο της πολιτικής και κυρίως νέα σχέση της με την κοινωνία)
Σε αυτό το πλαίσιο και με βάση την έκδηλη κοινωνική ένταση τίθενται πρακτικά ζητήματα πολιτικού σχεδιασμού. Τρεις τάσεις διαφαίνονται μέχρι σήμερα: αυτή της ανασύνθεσης του υπάρχοντος συστήματος με συγχωνεύσεις κομμάτων, αυτή της δημιουργίας νέων κομμάτων από δυσαρεστημένους των υπαρχόντων σχηματισμών και αποστασιοποιημένα στελέχη και αυτή της εμφάνισης νέου πολιτικού πόλου με χαρακτηριστικά της «μετά-κρίσης εποχής».
Έχω ήδη τονίσει την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου πολιτικού φορέα που θα θέσει ως στόχο να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στα βασικά πεδία: πολιτική, οικονομία,κοινωνία. Όλοι οι τομείς πάσχουν και οι αναγκαίες αλλαγές πρέπει να επηρεάσουν τις δημόσιες πολιτικές αλλά και τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των πολιτών.
Προϋπόθεση για την πολιτική αυτή αλλαγή είναι η σύλληψη ενός νέου σχεδίου, μιας νέας πρότασης και σχέσης του πολίτη με το κράτος και κυρίως την παραγωγή. Χωρίς αποτελεσματικό και δίκαιο κράτος, χωρίς παραγωγική οικονομία και κυρίως χωρίς χρήσιμες κοινωνικά μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτε και το αδιέξοδο θα συνεχίζεται. Το εύρος όμως των προβλημάτων είναι τεράστιο γι αυτό δεν αρκεί πλέον ένα νέο κόμμα κλασσικού τύπου. Χρειάζεται πλέον ένα ευρύ, εθνικό, ριζοσπαστικό, κοινωνικό κίνημα που θα επανεξετάσει τα πάντα. Χρειάζεται μια Πολιτεία Ανθρωπιάς, μια Δημοκρατία Αξιοπρέπειας, με άφθαρτη ηγεσία και με νέους τρόπους άσκησης της πολιτικής και κυρίως με αίσθηση της ευθύνης , της αξιοπρέπειας και της κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης. Αυτό το κίνημα πρέπει να εκφράσει την νέα κατάσταση, να δώσει δημιουργική διέξοδο σ τη νέα κοινωνική δυναμική, να εμπνεύσει τους νέους και να δημιουργήσει ελπίδα για τη χώρα.
Το θέμα όμως που θέτει ο Νίκος Γκιώνης «το μεταρρυθμιστικό κέντρο, επαναστατικό σήμερα από τις ανάγκες των καιρών, αφού ταυτίσει τα πολλά σημαινόμενα σε ένα, οφείλει να αναζητήσει τον ηγέτη με τα χαρακτηριστικά που προδιέγραψα, χωρίς εξ επαγγέλματος νάρκισσους αρχηγίσκους, ή ισόβιους βαδιστές στα κουλουάρ ταχυτήτων»[1] τίθεται εκ των πραγμάτων, τόσο η ιστορική μας πολιτική παράδοση όσο και η ανάγκη προβολής του νέου πολιτικού ύφους συντείνουν προς την αναζήτηση ισχυρής και άφθαρτης προσωπικότητας που θα εκφράσει τη νέα εποχή. Γι’ αυτό και οι τοποθετήσεις των πολιτών, εκφράζουν σαφέστατα την αναπόφευκτη φθορά του σημερινού πολιτικού προσωπικού και την αναζήτηση νέου ηγέτη, αφού κανένας από τους σημερινούς πολιτικούς αρχηγούς δεν έχει μεγάλη απήχηση (βλ. π.χ. τη νέα δημοσκόπηση στα ΕΠΙΚΑΙΡΑ)[2].
Παρότι ο πολιτικός καθωσπρεπισμός υποβαθμίζει τέτοιου είδους σκέψεις, δεν πρέπει να υποτιμάται το λαϊκό αισθητήριο που σε περιόδους κρίσης δεν πείθεται από τις πολλές συνιστώσες και τις ατέρμονες συζητήσεις. Η δημοκρατία πρέπει να ταυτίζεται με το κράτος δικαίου και την αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής, Εν προκειμένω ζούμε και την μετάλλαξη του πρωθυπουργο-κεντρικού συστήματος από προσωπικό σε συλλογικό: «Για κάποιον λόγο ο Αντώνης Σαμαράς συνεχίζει να μετατρέπει την πρωθυπουργία σε συλλογικό θεσμό. Χθες ήταν η τρόικα των αρχηγών, σήμερα είναι η συντονιστική επιτροπή, αύριο γιατί να μην είναι η διακυβέρνηση με κοινές συνεδριάσεις των κεντρικών επιτροπών των τριών κομμάτων; Αυτό μπορεί να δείχνει δημοκρατικό, αλλά δεν είναι. Γιατί στη δημοκρατία η αποδυνάμωση των θεσμών ποτέ δεν βγήκε σε καλό» (βλ. Γ. Λακόπουλος)[3].
Τίθεται πλέον επιτακτικά το ζήτημα της αλλαγής του πολιτεύματός μας σε Προεδρική Δημοκρατία, με απ’ ευθείας εκλογή του Προέδρου από τους πολίτες, με πραγματική διάκριση των εξουσιών, με εντελώς νέο Σύνταγμα και συνακόλουθη είναι η αναζήτηση άφθαρτης προσωπικότητας που θα εκφράσει ως Πρόεδρος της Δ’ Ελληνικής Δημοκρατίας τη νέα εποχή.
metarithmisi.gr, 29 Νοεμβρίου 2012
Πηγή: http://metarithmisi.gr/post/σχολια-διαλογος/περι-του-νεου-πολιτικου-σχηματοσ/
[1] Νίκου Γκιώνη, Οι επαναστάτες του γλυκού νερού, metarithmisi.gr, 28/11/2012
[2] Δημοσκόπηση VPRC για τα “Επίκαιρα”: Πάνω από 30% ο ΣΥΡΙΖΑ
[3] Γιώργου Λακόπουλου, Επιτροπές, ΤΑ ΝΕΑ, 22/11/2012
Η παρούσα ανάρτηση αποσκοπεί στην ενημέρωση των φίλων της Πρωτοβουλίας. Δεν συνεπάγεται τη συμφωνία με τις απόψεις που δημοσιεύονται.
Όταν πας να φτιάξεις το “νέο”, με τον τρόπο τον παλιό.
Αυτός είναι ένας καλός τίτλος πολλών απόψεων, που τριγυρίζουν τη λέξη “δημοκρατία”, τη σημασία, το νόημα και την ουσία της.
Η δημοκρατία, ως πολιτική πράξη και κίνηση δεν έχει , δεν μπορεί να έχει προαπαιτούμενα, άλλα, εκτός από ένα: τη δημοκρατία. Παντού.
“Ηγεσίες”, “πρόεδροι”, “κράτος”, “κρατική μηχανή”, “κράτος δικαίου” είναι λεξούλες που δεν υπήρχαν ως το 1821. Η δημοκρατία είναι το μέσο και όχι ο σκοπός. Ο τρόπος που πήγασε από την ελληνική πόλη, τη φιλοσοφία και την πολιτική. Είναι ο τρόπος των ανθρώπινων κοινοτήτων.
Άνωθεν καλέσματα ακυρώνουν κάθε πλευρά της λέξης “δημοκρατία”. Σχέδια φτιαγμένα από κάποιους για άλλους δεν είναι δημοκρατία.
Ας μιλήσουμε για τη συνάντηση τοπικών πρωτοβουλιών. Κι ας βγεί ότι προκύψει,από τις δημοκρατικές διαδικασίες, από την αυτονομία κάθε τόπου να ορίζει την τύχη του. Στη δημοκρατία δεν υπάρχει κράτος. Ούτε και πρόεδρος, φυσικά. Υπάρχει δημοκρατική πολιτεία. Γινόμενο και άθροισμα των επι μέρους τόπων, αγορών και συναντήσεων ανθρώπων.
Το σχέδιο, ο τρόπος, τα βήματα θα έρθουν ως αποτέλεσμα της δημοκρατικής διαδικασίας, παντού.
Η δημοκρατία δεν έχει ιδεολογία.Οι πράξεις και οι αποφάσεις , εκ των υστέρων, ορίζουν το τι είναι δημοκρατία. Είναι απροσδόκητο και επικίνδυνο πολίτευμα. Δημοκρατικά αποφάσισαν να σκοτώσουν τους Μήλιους, οι Αθηναίοι. Και μέσα σε δημοκρατία δημιούργησαν θαύματα. Ανθρωπιά είναι μια καλή λέξη, για αφετηρία και στόχος. Ανθρωπιστικές, ονομάστηκαν οι σπουδές που είχαν για αντικείμενο την ελληνική φιλοσοφία.
Αναγκαστικά, έχει ανακλητή αντιπροσώπευση, μια και όλοι δεν μπορούν να τα κάνουν όλα.
Αυτοτελής, αυτόδικος και αυτόνομος. Το άτομο, η κοινότητα, και το όλον.
Κάθε κοινότητα, δήμος ή περιφέρεια ως το έθνος ορίζει τους νόμους που θέλει, τη δικαιοσύνη που θέλει, τον τρόπο διοίκησης.
Και, τελικά, για το τι ηταν έθνος για τους έλληνες, πριν από τα έθνη-κράτη, ας ρίξουμε μια ματιά στον Ρήγα Φεραίο ή στους επτανήσιους ριζοσπάστες.
Και πάλι, για το τι είναι σήμερα, ΟΛΟΙ μαζί θα το ορίσουν. Και ας μην περιμένουμε πως κάθε άνθρωπος και κάθε τόπος θα έχουν ταυτόσημη γνώμη.
Σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν διάσπαρτοι άνθρωποι, που είναι έτοιμοι να στήσουν ή ΕΧΟΥΝ ΣΤΗΣΕΙ δημοκρατικά κινήματα και πρωτοβουλίες. Αρκεί ενα κάλεσμα. Απρόσωπο, κατά το δυνατόν, ή προσωπικό, από ανθρώπους που δεν θα ζητήσουν τίποτα από μερίδια εξουσίας, καρέκλες επιτροπάτα.
Να εκφραστεί κοινοβουλευτικά η δημοκρατία είναι ένα μεταβατικό στάδιο. Είναι ο μόνος ορατός τρόπος, για να γίνει η Ελληνική Ρεπούμπλικα, Ελληνική Δημοκρατία. Για να τιναχτούν στον αέρα οι υπερεθνικές δεσποτείες. Γι να επιστρέψει και να εξαχθεί, ξανά ο πολιτικός λόγος και τρόπος των ελλήνων.
Θα κοπούν τα φτερά των πολλών, αν ακουστεί πως η παρουσία στο κοινοβούλιο είναι ένας αριθμός, ως την ώρα που ο αριθμός επιτρέψει την αλλαγή του συντάγματος και εκγαθιδρύσει στην Ελλάδα, ένα πολίτευμα, όπου ο λαός θα ψηφίζει τους νόμους του.
Κάποιος θα πρέπει να εξηγήσει στους άλλους, γιατί πρέπει να πληρώνεται ο αριθμός (εκτός από τα έξοδα ).
Και δεν θα ορκίζεται πίστη στο άρθρο του συντάγματος που ορίζει πως οι βουλευτές ψηφίζουν “κατά συνείδηση”. Θα ψηφίζει ως εντολοδόχος εκείνων που τον ψήφισαν.
Η δημοκρατία είναι εδώ , είναι διάσπαρτη, τη βλέπουμε σε πόλεις, γειτονιές και χωρία και πάει μαζί με την ανθρωπιά και την αλληλεγγύη. Και κάποιοι θα θελήσουν να επωφεληθούν. Ας τους κοπεί ο βήχας, επαναφέροντα;ς στη μνήμη το αποτέλεσμα των εκλογών του Μαϊου. Αυτή ήταν η αληθινή εκτίμηση των ελλήνων στα κόμματα.
Όσο δεν υπάρχει αυθεντική δημοκρατική πολιτική κίνηση, όσο δεν υπάρχει αυτοθυσιαστική λογική στους συμμετέχοντες, ο δρόμος προς τον εκφασισμό, με την ψήφο του λαού είναι ορατός.
Κάθε στιγμή, κάθε βήμα να πείθει.